تحلیل روند زمانی تغییرات بارش و دما در حوضه های آبریز ایران

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 66

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AGRIMET-11-2_005

تاریخ نمایه سازی: 17 دی 1402

چکیده مقاله:

در این مطالعه، با استفاده از داده های ایستگاه های هواشناسی وزارت نیرو به ارزیابی روند تغییرات متغیرهای بارش و دما در مقیاس حوزه ای در گستره ایران پرداخته شد. ابتدا داده های ماهانه ایستگاههایی منتخب شامل ۴۷۶ ایستگاه اقلیم شناسی و ۱۱۶ ایستگاه تبخیر سنجی از مجموع ۲۱۴۲ ایستگاه اقلیم شناسی و ۱۲۳۰ ایستگاه تبخیرسنجی، با حداقل ۴۰ سال آمار با حداکثر ۳ ماه خلا آماری انتخاب جمع آوری شد. دوره مطالعاتی سال های آبی ۵۴-۱۳۵۳ الی ۹۳-۱۳۹۲ می باشد. از آزمون من-کندال برای آشکارسازی روند این داده ها در هر ایستگاه استفاده شد. سپس با استفاده از روش تیسن، بارش و دمای ماهانه، فصلی و سالانه ی ایستگاه ها به سطح حوضه های آبریز بسط داده شد. در ادامه با توجه به بزرگی شاخص من-کندال نسبت به بازه های اطمینان ۹۰، ۹۵ و ۹۹ درصد، نتایج در مقیاس ایستگاه ها، حوضه آبریز درجه دو، درجه یک و کل کشور مورد بحث قرار گرفت. نتایج این تحقیق برای متغیربارش حاکی از روند افزایشی در فصل پاییز برای شمال کشور (۱۳ درصد ایستگاه ها)، روند کاهشی در فصل زمستان برای ۳۳ درصد ایستگاه ها، بدون روند معنی دار در فصل بهار، و روند افزایشی در فصل تابستان می باشد. همچنین روند افزایشی در تمامی حالات برای متغیر دما مشاهده شد. با مقایسه ی تغییرات ۵ و ۱۰ سال انتهایی دوره مطالعاتی (منتهی به سال آبی ۹۳-۱۳۹۲) با میانگین ۴۰ ساله، کاهش بارش در اغلب مناطق کشور، توام با افزایش میانگین دما، حاکی از کاهش منابع آبی در دسترس می باشد.

نویسندگان

مصطفی خورسندی

دانشجوی دکتری، مرکز آب، زمین و محیط زیست، دانشگاه INRS، کبک، کانادا

حسین قلخانی

کارشناس ارشد بیلان آب، شرکت مدیریت منابع آب ایران، وزارت نیرو، ایران

محمد مهدی باطنی

پژوهشگر پسا دکتری، انستیتوی مطالعات پیشرفته (IUSS)، پاویا، ایتالیا

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Buizza, R. ۲۰۰۲. Chaos and weather prediction January ۲۰۰۰. European ...
  • Chen, H., Guo, S., Xu, C., Singh, V.P. ۲۰۰۷. Historical ...
  • Fathian, F., Dehghan, Z., Bazrkar, M.H., Eslamian, S., ۲۰۱۶. Trends ...
  • Khalili, A., Rahimi, J. ۲۰۱۴. High-resolution spatiotemporal distribution of precipitation ...
  • Kondratyev, K.Y., Kondratyev, K., ۲۰۰۴. Key Aspects of Global Climate ...
  • Meinshausen, M., Smith, S.J., Calvin, K., Daniel, J.S., Kainuma, M.L.T., ...
  • Modarres, R., Sarhadi, A., ۲۰۰۹. Rainfall trends analysis of Iran ...
  • Rahimi, J., Laux, P., Khalili, A., ۲۰۲۰. Assessment of climate ...
  • Rockström, J., Steffen, W., Noone, K., Persson, Å., Chapin III, ...
  • Saboohi, R., Soltani, S., and Khodagholi, M., ۲۰۱۲. Trend analysis ...
  • Salehi, S., Dehghani, M., Mortazavi, S.M., and Singh, V.P., ۲۰۲۰. ...
  • Scheffer, M., ۲۰۰۹. Critical Transitions in Nature and Society. Princeton ...
  • Scheffer, M., Bascompte, J., Brock, W.A., Brovkin, V., Carpenter, S.R., ...
  • Scheffer, M., Brock, W., Westley, F., ۲۰۰۰. Socioeconomic Mechanisms Preventing ...
  • Scheffer, M., Carpenter, S.R., ۲۰۰۳. Catastrophic regime shifts in ecosystems: ...
  • Shifteh Some’e, B., Ezani, A., Tabari, H., ۲۰۱۲. Spatiotemporal trends ...
  • Sivakumar, B., ۲۰۱۶. Chaos in hydrology: bridging determinism and stochasticity. ...
  • Soltani, S., Saboohi, R., Yaghmaei, L., ۲۰۱۲. Rainfall and rainy ...
  • Strogatz, S.H., ۲۰۱۴. Nonlinear dynamics and chaos: with applications to ...
  • Tabari, H., Shifteh Some’e, B., Rezaeian Zadeh, M., ۲۰۱۱. Testing ...
  • Tabari, H., Hosseinzadeh Talaee, P., ۲۰۱۱. Temporal variability of precipitation ...
  • Zarenistanak, M., Dhorde, A.G., Kripalani, R.H., ۲۰۱۴. Trend analysis and ...
  • نمایش کامل مراجع