درس هایی از واکنش های کوتاه مدت سیاستی کشورها به افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی

نوع محتوی: طرح پژوهشی
زبان: فارسی
شناسه ملی سند علمی: R-1951852
تاریخ درج در سایت: 21 فروردین 1403
مشاهده: 42
تعداد صفحات: 99
سال انتشار: 1402

فایل این طرح پژوهشی در 99 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این طرح پژوهشی:

چکیده طرح پژوهشی:

در سالهای اخیر، از یک سو تغییرات اقلیمی، گرمتر شدن کره زمین، اختلال جریان عرضه کالا و خدمات
بهواسطه شیوع ویروس کرونا و پس از آن جنگ میان روسیه و اوکراین، تولید و عرضه مواد غذایی را در
برخی کشورهای جهان بسیار سخت و هزینهبر کرده است. از سوی دیگر، جمعیت جهان نیز روز به روز
افزایش مییابد و پیشبینی شده که تا سال ۲۰۲۵ به ۹ میلیارد نفر برسد. ازاینرو، انتظار میرود تقاضا برای
غذا به دلیل رشد جمعیت در کشورها نیز افزایش یافته و محصولات کشاورزی با افزایش همراه باشد ۱ .
علاوهبراین، در حوزه انرژی نیز افزایش قیمت بواسطه جنگ میان روسیه و اوکراین تشدید شد و این موضوع
برای کشورهای واردکننده انرژی باعث ایجاد بحران هزینههای زندگی و همچنین تکانه قابلتوجهی برای
برخی کسبوکارها در کشورهای مختلف گردید.
در سالهای اخیر ایران نیز از افزایش قیمت مواد غذایی مصون نبوده و این امر موجب افزایش هزینه
زندگی خانوارها و در نتیجه کاهش درآمد واقعی افراد شده است. آنچه مشخص است، در ایران نیز به مانند
سایر کشورها، تاثیر افزایش هزینههای زندگی در میان خانوارها و اقشار مختلف یکسان نیست و به گروههای
درآمدی خاصی بیشتر از سایرین آسیب میزند. از این رو اهمیت واکنشهای سیاستی کشورهای مختلف در
برابر این موضوع برای سیاستگذاران در ایران، با توجه به تعدد و تنوع اقدامات صورت گرفته با هدف ارائه
راهکارهای مناسب جهت مواجهه با افزایش قیمت مواد غذائی و انرژی در کشور بیش از پیش احساس
میشود.

فهرست مطالب طرح پژوهشی

خلاصه مدیریتی ۱

مقدمه ۷

۱ روند قیمتهای جهانی انرژی و مواد غذایی ۸

۲ اثرات اقتصادی و اجتماعی افزایش قیمت مواد غذائی و انرژی ۱۷

۳ انواع اقدامات سیاستی اتخاذ شده توسط کشورهای مختلف ۱۸

۳ - ۱ سهم کشورها در اقدامات سیاستی بر اساس نوع اقدام و قواعد آن ۲۰

۳ - ۲ اقدامات سیاستی کشورها به تفکیک گروههای درآمدی ۲۲

۳ - ۳ مقایسه اقدامات سیاستی میان کشورهای دارای منابعطبیعی با سایر کشورها ۲۷

۳ - ۴ اجرای همزمان روشهای اقدام در کشورهای جهان ۳۲

۳ - ۵ مقایسه اقدامات سیاستی ایران با کشورهای خاورمیانه )نوع اقدام و زیرمجموعههای آن( ۳۳

۴ اقدامات سیاستی در مواجهه با افزایش قیمت مواد غذائی و انرژی ۳۶

۴ - ۱ اقدامات سیاستی در کشورهای جهان ۳۶

۴-۱-۱ واکنش تقاضا نسبت به عرضه )القای واکنش تقاضا و عرضه( ۳۶

۴ - ۱ - ۲ کاهش فشار بر خانوارهای فقیر و آسیبپذیر ۴۰

۴-۱-۳ اطمینان از سازگاری با سایر سیاست ها، از جمله نیاز به ثبات اقتصاد کلان ۴۳

۴ - ۱ - ۴ ملاحظات سیاسی ۴۴

۴ - ۲ اقدامات سیاستی در اقتصاد ایران ۴۵

منابع ۴۹

نمودارها

نمودار ۱ قیمتهای جهانی نفت خام و گازطبیعی ۶

نمودار ۲ قیمت جهانی مواد غذایی ۷

نمودار ۳ قیمت گندم برحسب دلار آمر یکا در هر تن متریک ۸

نمودار ۴ قیمت روغن دانه سویا )دلار آمر یکا در هر تن متریک( ۱۰

نمودار ۵ قیمت جهانی شکر )سنت آمریکا به ازای هر پوند( ۱۱

نمودار ۶ قیمت چای)سنت آمریکا به ازای هر کیلوگرم( ۱۲

نمودار ۷ شاخص قیمت کود )شاخص، ۱۰۰ = ۲۰۱۶ ؛ ژانویه ۲۰۰۰ - مارس ۲۰۲۳ ) ۱۳

نمودار ۸ سهم مواد غذائی در سبد مصرفی و تولید ناخالص داخلی سرانه ۱۴

نمودار ۹ سهم کشورها در اقدامات سیاستی بر اساس نوع مداخله ۱۷

نمودار ۱۰ تعداد کشورها در اقدامات سیاستی بر اساس انواع قاعده مداخله ۱۸

نمودار ۱۱ تعداد کشورها بر حسب گروه درآمدی در نوع مداخله اقدامات سیاستی ۱۸

نمودار ۱۲ تعداد کشورها بر حسب گروه درآمدی در زیرمجوعههای مداخله مخارج ۱۹

نمودار ۱۳ تعداد کشورها بر حسب گروه درآمدی در زیرمجموعههای مداخله سایر)غیرمالی( ۲۰

نمودار ۱۴ تعداد کشورها بر حسب گروه درآمدی در زیرمجموعههای مداخله درآمدها ۲۱

نمودار ۱۵ تعداد کشورها بر حسب گروه درآمدی در زیرمجموعههای مداخله زیر خط ۲۲

نمودار ۱۶ سهم کشورهای غنی از منابعطبیعی و فاقد منابعطبیعی در بکارگیری انواع روشهای مداخله ۲۲

نمودار ۱۷ سهم کشورهای غنی از منابعطبیعی و فاقد منابعطبیعی بر اساس زیرمجموعه مداخله مخارج ۲۳

نمودار ۱۸ سهم کشورهای غنی از منابعطبیعی و فاقد منابعطبیعی بر اساس زیرمجموعه مداخله سایر)غیرمالی(

۲۳

نمودار ۱۹ سهم کشورهای غنی از منابعطبیعی و فاقد منابعطبیعی براساس زیرمجموعه مداخله درآمدها ۲۴

نمودار ۲۰ سهم کشورهای غنی از منابعطبیعی و فاقد منابعطبیعی بر اساس زیر مجموعه مداخله زیرخط ۲۴

نمودار ۲۱ مقایسه ایران با کشورهای منطقه خاورمیانه درنوع مداخله اقدامات سیاستی ۲۶

نمودار ۲۲ مقایسه ایران با کشورهای منطقه خاورمیانه در زیرمجموعههای مداخله مخارج ۲۶

نمودار ۲۳ مقایسه ایران با کشورهای منطقه خاورمیانه در زیرمجموعههای مداخله درآمدها ۲۷

نمودار ۲۴ مقایسه ایران با کشورهای منطقه در زیرمجموعههای مداخله زیر خط ۲۸

جداول

جدول ۱ انواع مداخله/زیر مجموعهها/ توصیف اقدامات سیاستی ۱۶

جدول ۲ ماتریس پذیرش مشترک روشهای مداخله در کشورهای جهان ۲۴__

نمایش کامل متن

کلیدواژه ها:

اقدامات سیاستی – اقدامات حمایتی -قیمت مواد غذایی و انرژی