بازتاب باورهای خرافی در دیوان انوری

فرهنگ و باورهای مردم در حکم زندگینامه و شرح احوال و سیرت تودههای عوام و عامل اصلی و شاخص خصلت ها و تصویر اصیل آداب و عادات هر قوم و روشنگر سوابق تاریخی و نشان دهندهی تحول فکری و تکامل اجتماعی مردم است . فرهنگ عامه ، با تمام عناصرو مواد طبقه بندی شدهی خود در دیوان انوری به شکل های گوناگون انعکاس یافته است . انوری تحت تاثیر فرهنگ عصر خویش از این عناصر در خلق مضامین متنوع بهره برده است . کثرت عناصر مندرج در این اثر ادبی ،این تصور را برای خوانندگان وی به وجود می آورد که در عصر او و در کتاب ارزشمندش، همه عناصر فرهنگ عامیانه وجود داشته است . در این گفتار، که به روش کتابخانه ای و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی تدوین یافته ، ابتدا به تحلیل و طبقه بندی باورهای خرافی و دلایل اعتقاد مردم به آنها پرداخته شده، سپس ، باورهای خرافی موجود در دیوان انوری در گروههایی معدود طبقه بندی شدهاند،آنگاه در ذیل هر عنوان اصلی ، موارد فرعی و چگونگی باورهای مردم عصر وی ذکر و تحلیل شده است . یکی از نتایج مهم گفتار حاضر آن است که زندگی انسان در هر زمان و مکان و با هر تفکر و بینشی ، سرشار از باورها و اعتقاداتی است که هیچ گاه نمی تواند از آنها چشم پوشی کند، هر چند نمی توان به طور قطع و یقین آنها را خرافی دانست و انسان، خواسته یا ناخواسته به آنها یقین پیدا کرده و این مسئله در مورد همه ی انسانها صادق است .