محیط کسب و کار و راهکار های ارتقای آن در راستای نیل به توسعه پایدار (بررسی موردی استان آذربایجان شرقی)

رشد و توسعه اقتصادی از مهم ترین اهداف جامعه بشری است. لازمه دستیابی به این هدف ایجاد و گسترش فعالیت اقتصادی است و مهم ترین پیش شرط فعالان اقتصادی جهت فعالیت وجود ثبات، آرامش و به عبارت دیگر محیط مناسب کسب و کار در کشور است؛ به نحوی که سرمایه گذاران بتوانند با انجام محاسبات بلندمدت نتیجه تولید، توزیع و سرمایه گذاری خود را پیش بینی کنند. هدف اصلی مقاله حاضر ارزیابی محیط کسب و کار و راهکارهای ارتقای آن در راستای نیل به توسعه پایدار در استان آذربایجان شرقی است که نتایج آن به سطح کشور قابل تعمیم است. به این منظور ابتدا وضعیت محیط کسب و کار استان با استفاده از شاخص های ده گانه بانک جهانی، شاخص ده گانه ترکیبی و شاخص گانه ملی مورد پایش و ارزیابی قرار گرفت.یافته های تحقیق نشان می دهد که شاخص های ده گانه بانک جهانی در استان نسبت به میانگین کشوری در وضعیت نامطلوبی قرار دارد و می توان استدلال کرد که استان آذربایجان شرقی از جمله استان هایی است که به رغم تلاش های مضاعف بدنه مدیریتی و کارشناسی آن، از محیط کسب و کارمناسب برخوردار نیست؛ به طوری که تقریباً همه شاخص های مورد بررسی پایین تر از میانگین کشوری قرار دارد. همچنین پایش محیط کسب و کار استان در شاخص های ده گانه ترکیبی نشان می دهد که از نظر فعالان اقتصادی، «مشکلات تأمین مالی» و «مقررات دولتی و وصول حقوق و عوارض بخش عمومی» به عنوان مهم ترین مشکلات محیط کسب و کار استان است و نیازمند تلاش جدی مسئولان ذی ربط در رفع موانع تأمین مالی و اصلاحات مقررات دولتی و عوارض بخش عمومی است. نتایج نظر خواهی از بنگاه ها و تشکل های اقتصادی درباره مؤلفه های 22 گانه محیط کسب و کار استان نیز نشان می دهد که استان آذربایجان شرقی با کسب امتیاز متوسط 7/24 از 10 در وضعیت مناسبی نسبت به استعداد و ظرفیت خود قرار ندارد. بعد از شناسایی مهم ترین موانع کسب و کار، در گام بعدی با استفاده از روش دلفی، احصا راهکارهای بهبود هر یک از شاخص های محیط کسب و کار به ترتیب اولویت انجام گردید. در این مرحله نظرات اعضای پانل دلفی مشتمل بر مدیران، کارشناسان و نیز متخصصین و صاحب نظران حوزه علم و عمل بخش خصوصی، دولتی و دانشگاهی گردآوری شده و بعد از پالایش و دسته بندی، چندین بار به اعضای پانل دلفی اعاده شده تا اینکه در طی این مراحل رفت و برگشتی، یافته های تحقیق در فرایند نیل به اجماع صاحب نظران قرار گیرد .