نقد سبک شناسانه سروده «مرثیه» از سعدی یوسف

سبک شناسی یکی از شیوه های نوین علمی محسوب می شود که بر اساس پدیده های زبانی و ادبی و به منظور کشف آنچه که برخی متون را از برخی دیگر متمایز می سازد، به تحلیل متون ادبی می پردازد. علاوه بر این، سبک شناسی به بررسی شکل و یا مضمون یک متن اکتفا نمی کند، بلکه در آن واحد به بررسی ظاهر و محتوا و کیفیت ادغام آن دو می پردازد تا از این رهگذر علاوه بر فرهم معانی و کشف زیبایی های پنهان یک متن از افکار و اندیشه های پنهان صاحب اثر نیز پرده بردارد. سروده «مرثیه» یکی از زیباترین اشعار سعدی یوسف محسوب می شود که آن را در رثای دوست و همبازی کودکی اش «بدرشاکرسیاب» سروده است. شاعر در این متن با الهام گیری از شخصیت سنتی ایوب وی را نماد سیاب معرفی می کند و از خلال این شخصیت به بیان تجزیه ی تلخ و دردناک زندگی سیاب در سال های پایانی عمرش می پردازد. ما در این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با عنایت به سه سطح زبانی، ادبی و فکری به بررسی سبک شناسانه این سروده خواهیم پرداخت. از مهمترین شاخصه های سبکی این متن می توان به تقابلف تناقض، اربست علائم نگارشی متناسب با مضمون، آشنایی زدایی، حذف، بینامتنی ساختاری و مضمونی، فراخوانی شخصیت دینی و بهره گیری از جلوه های بارز صور خیال اشاره نمود.