قلنامه و آثار آن در معاملات

مردم از دیرباز قبل از نجام معامله یا بعد از آن، معامله را در اسنادی تنظیم می نمودند تا اگر بعدها معامله با مشکلی روبرو شد به آن استناد نمایند. خیلی از معاملات را نمی توان یک شبه انجام داد، بدین معنا که طرفین برای انجام معامله باید یکسری اقدامات اولیه را انجام دهند تا بتوانند معامله اصلی را به سرانجام برسانند. ولی در عمل طرفین قبل از انجام معامله می آیند سندی را تنظیم می نمایند و در آن سند تاریخی را معین می کنند بدین قرار که فروشنده تمام این اقدامات را تا آن تاریخ انجام دهد و ملک را به خریدار تحویل دهد و خریدار نیز ثمن معامله را در تاریخ مزبور به فروشنده تحویل دهد که به این سند به اصطلاح قولنامه گفته می شود. لازم به ذکر است که قولنامه، عقد بیع نیست و تنها وعده بیع است، بدان معنا که طرفین قبل از انجام معامله اصلی که همان بیع باشد سندی را تنظیم می نمایند تا اقدامات اولیه عقد بیع را انجام دهند و فروشنده در تاریخ مشخص شده ملک را به نام خریدار زده و خریدار هم ثمن معامله را به فروشنده تحویل دهد و بعد از اینکه مقدمات معامله اصلی آماده شد طرفین در دفتر اسناد رسمی حضور یافته و عقد بیع را منعقد نمایند. با توجه به اینکه قولنامه یکی از معاملات رایج بین مردم است باعث طرح پرونده های زیادی در دادگاه ها شده که این امر نیز باعث صدور آرای متفاوت و گوناگون راجع به معاملات قولنامه ای شده است، متاسفانه ما تاکنون قانونی راجع به قولنامه در حقوق ایران نداریم تا بتواند مشکلات و مسائل اینگونه معاملات را کما بیش حل نماید.