نقش دانش بومی در مقابله با اثرات کم آبی در خشکسالی

خشکسالی یکی بحران های طبیعی به شمار می آیدکه بصورت آهسته و خزنده شروع می شود و تاثیرات آن به سرعت قابل مشاهده نیست. این پدیده هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد و فرکانس، شدت و طول مدت آن نیز رو به افزایش است.خشکسالی بر جنبه های مختلف زندگی تاثیر گذار است. هر سال خشکسالی کشاورزی، منابع آب و اکوسیستم ایران را تحت تاثیر قرار می دهد. اکثر نقاط ایران از کمبود آب رنج می برند و این پدیده بر منابع آبی فشارهای زیادی را تحمیل می کند.پژوهش ها نشان می دهند که استفاده از دانش بومی می تواند تا حد زیادی به دانش مردم جهت تصمیم گیری برای برنامه ریزی آگاهانه به منظور بهره وری آب کمک کند.لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر دانش بومی جهت مقابله با مسئله کم آبی در شرایط خشکسالی انجام گردید.مواد و روش ها:این مطالعه به روش مرور نظام مند در پایگاههای داده فارسی Health.barakatkns، Magiran، Irandoc و Sid انجام شده است.نتایج:نتایج جستجو در پایگاههای داده فارسی با کلید واژه های مشخص شده بدین ترتیب بود که مقالات یافت شده در پایگاه Magiran 2 مقاله، در پایگاه SID 414 مقاله، Irandoc 19 مقاله، Health.barakatkns 941 مقاله بود. در کل 1376 مقاله جمع آوری گردید. از میان این مقالات، تنها 21 مقاله مرتبط با موضوع انتخاب شد.در تمام این مطالعات به دانش بومی اشاره شده بود. از این تعداد، 5 مقاله به بررسی تاثیر دانش بومی در مقابله با کم آبی ناشی از خشکسالی پرداخته شده بود.در بررسی این مقالات مشخص شد 80% آنها به روش کیفی و 20% به روش کتابخانه ای انجام شده بودند. در آخر نیز نتایج این پژوهش ها مورد بررسی قرار گرفتند.نتیجه گیری: با بررسی مقالات بدست آمده چنین بدست آمد که استفاده از دانش بومیبه لحاظ سازگاری زیاد با شرایط اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی می تواند در استفاده بهینه از منابع آبی و مقابله با اثرات کم آبی در خشکسالی موثر باشد. در صورتی که این دانش با دانش نوین و مدرن تلفیق شود می تواند نقش کمک کننده ای در این زمینه داشته باشد. لذا پیشنهاد می شود جهت مقابله با مسائل کم آبی در خشکسالی ها مسئولین نسبت به شناسایی دانش بومی منطقه مورد خدمت خود اقدام کرده و با بررسی و انتخاب بهترین های آن ها و تلفیق آن با دانش مدرن نسبت به ثبت این دانش و جلوگیری از فراموش شدن آنها اقدام نمایند