ضمان عاقله از نگاهی دیگر
محل انتشار: فصلنامه فقه و اصول، دوره: 47، شماره: 2
سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 561
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_FIQH-47-2_002
تاریخ نمایه سازی: 6 شهریور 1396
چکیده مقاله:
مشهور فقیهان امامی بر این باورند که مسیولیت جنایت خطایی محض (دیه) بر عهده نهادی به نام عاقله یعنی خویشاوندان پدری جانی است. این حکم از آغاز با چالش هایی نظیر تضاد با اصل شخصی بودن مسیولیت کیفری روبرو بود که فقیهان را وا داشت تا با ارایه توجیهات متفاوتی، چرایی آن را تبیین کنند. این نوشتار با تکیه بر قواعد، عمومات و اطلاقات قرآنی و با بهره گیری از فقه جواهری در پی اثبات این باور است که این رای، با وجود مخالفانی چون شیخ مفید، اجماعی نیست و عمده مستند مشهور که روایات است، افزون بر تردیدهای جدی به لحاظ سند و دلالت، با عمومات، اطلاقات قرآنی و عقل مستقل، در تضاد است و قدر متیقن ادله روایی که فاقد معارض و مخالف است، ضمان عاقله را تنها در جایی ثابت می کند که عاقله، عهده دار سرپرستی و مواظبت از جانی بوده و یا عرفا مسیول شمرده شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محسن احمدوند
دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد
حسین ناصری مقدم
دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد