بررسی تحلیلی نخستین مصراع شاهنامه در مطابقت با باورهای فلسفی باستان و حکمت خسروانی
محل انتشار: فصلنامه جستارهای نوین ادبی، دوره: 46، شماره: 1
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 450
فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLSS-46-1_001
تاریخ نمایه سازی: 7 شهریور 1396
چکیده مقاله:
شاهنامه فردوسی روحی یکتاپرستانه دارد و سطوح دینی، آیینی و اساطیری موثر در ژرف ساخت روایی آن در طول تاریخ دچار اسطوره زدایی شده است، اما با شیوه های تحلیلی می توان بازمانده های بسیاری از باورهای کهن را هم در سطوح نمادین روایات و هم در زبان و تعابیر و تصاویر فردوسی باز جست. یکی از مهم ترین بخش های شاهنامه که نشانه های یک بنیاد شناسی الهی را در آن می توان یافت، خردنامه دیباچه کتاب و معروف ترین عبارت آن، یعنی مصراع نخست آن ( به نام خداوند جان و خرد ) است. در این جستار، با استفاده از رهیافت های زبانی و معنایی و به یاری استدلال های ریشه شناختی و تفسیر فلسفی، این موضوع بررسی شده است که این مصراع- علاوه بر نمایش باورهای کهن حکمت مشایی که عقل و نفس کلی را دو مولود آغازین احد می داند- می تواند تفسیری دیگر از هویت فلسفی خدای یگانه در حکمت خسروانی را که جان بخشی و خردبخشی دو شاخصه اصلی معرفت شناسی الهی آن را تشکیل داده است، نمادینه کرده باشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فرزاد قایمی
استادیارزبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد