بررسی مفهوم ایزدبانوی خراسان در متون دوران میانه با کنکاش در کتیبه کرتیر و یک متن مانوی

در این پژوهش سرزمین خراسان از ورای متون بهجای مانده از دوران میانه مورد بررسی قرار گرفتهاست. با توجه به تاثیر فرهنگی عمیق سرزمین خراسان بر فرهنگ، زبان و ادب پارسی، کنکاش درمتنهای کهن که به این سرزمین پرداختهاند؛ بسیار حایز اهمیت است. به ویژه که خراسان مهد ادبیاتحماسی و میراثدار سبک خراسانی در ادب فارسی به شمار می رود. این پژوهش با بررسی واژهخراسان و ردگیری آن در کهنترین منابع، دو متن از دوران میانه (مانوی و پهلوی ساسانی)، را بهصورت تطبیقی مورد کنکاش قرار داده است؛ در هر دو متن علاوه بر اینکه خراسان سرزمینی مقدسبهشمار رفته است؛ سخن از ایزدبانویی تمثیلی است که با خراسان پیوند داشته است. بررسی چیستی وماهیت این ایزدبانو و ارتباطش با خراسان از جمله اهداف این پژوهش بوده است و بنابر نتایج به دستآمده؛ آنگونه که مشاهده خواهد شد؛ با مفهومی مواجه میشویم که از جمله باورهای مردمانایرانزمین در دوران ساسانی و در ارتباط با خراسان بوده است.