بررسی تطبیقی تلمیحات در اشعار مهدی اخوان ثالث و محمدرضا شفیعی کدکنی

این پژوهش به بررسی و مقایسه ی تلمیح در اشعار مهدی اخوان ثالث م. امید و محمدرضا شفیعی کدکنی م. سرشک اختصاص دارد. تلمیحات و اشارات در شعر هر شاعری،متاثر از عناصر سبکی و محتوایی است. یعنی شاعر با التفات به نوع مضامین و موضوعات شعری و شیوه ی بیان، از اشاراتی بهره می برد که با موضوعات و مفاهیم شعر تناسب داشته باشد و به غنای معنایی و فرهنگی شعر کمک کند، تلمیح در شعر اخوان ثالث و شفیعی کدکنی، چنین شاخصه ای دارد. در شعر اخوان، مضامین سیاسی اجتماعی با اندیشه های باستان گرایانه بیشترین بسامد را دارند و عناصری از فرهنگ اساطیری، چهره ها و رویدادهای اسطورهای و کهن، مهمترین تلمیحات شعر او را تشکیل میدهند. تلمیح در شعر شفیعی کدکنی، دو نگرش را تجربه می کند؛ اشارات اسطوره ای و تاریخی در شعرهای نخستین شاعر که تحت تاثیر شاعران خراسانی بویژه اخوان ثالث است بسامد بالایی دارد و در اشعار متاخر، ضمن کاربرد اشارات اسطوره ای، تاریخی و حماسی، تلمیحات دینی و عرفانی در کانون شعر قرار دارند. بر پایه نتایج پژوهش، تفاوت نوع دیدگاه دو شاعر به تلمیح در جایی آشکار می شود که شفیعی کدکنی پس از استقلال سبکی، بیشتر به عناصر و نشانه های فرهنگی کهن توجه می کند و غالبا بینش فرهنگی و انسانی دارد، در حالقی که شعر اخوان، تداعی گر تقدس دوره ی باستان و نوعی اندیشه ی ملی گرایانه است