آفرینش و بیان هنری در قرآن و بازنمود آن در نگارگری

کتاب قرآن به عنوان کلام وحی از ویژگی های متعددی برخوردار است. آفرینش هنری و بیان هنری موجود در روایات قرآن از جمله مهمترین این خصایص به شمار میرود که تاثیر بسزایی در انتقال مفاهیم مستتر در ورای آیات قرآن دارد. با حضور و ترویج اسلام، هنرمندان و به طبع آن هنرها نیز از اندیشه دینی بهرهمند گردیدند و کتاب آسمانی قرآن را منبع الهام خویش قرار دادند. بیان هنری موجود در روایات قرآنی، تاثیر کلام وحی را دو چندان نموده و برای هنرمندان از جمله نگارگران نیز نکات قابل توجهی را به ارمغان آورده است. بیان هنری و حس انگیزشی در متن قرآن در نتیجه ی کاربرد شیوه هایی کارآمد حاصل میشود که شناسایی آنها در روایات قرآنی و چگونگی کاربرد آنها در نگارگری هدف مقاله حاضر است. در این راستا با استفاده از رویکرد کیفی و روش توصیفی و تحلیلی، ابتدا به انواع روش های تصویرآفرینی در قرآن توجه شده و سپس چگونگی و کیفیت روش ها در نگاره ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل بر آن است که نگارگر مضامین قرآنی در روند مصورسازی به ارتباطی دوسویه توجه داشته است. هنرمند، از یک سو به بیان هنری و روش های تصویرآفرینی موجود در متن و از دیگر سو به زبان تصویری نگارگری توجه نموده که این همگامی به تعامل صورت و محتوا در نگاره منجر شده و نگارهایی را با ترکیب های مفرد و مرکب و همچنین روش های توصیفی، گفتگو، تقابل صحنه ها و دعوت به رویت مصور نموده است