شیوه های نظارت بر دولت در اسلام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

هر نوع مجموعه ای خواه اجتماعی یا سیاسی نیاز به کنترل یا نظارت دارد شیوه های این نظارت وکنترل بر حسب مقام کنترل کننده وشیوه کنترل قابل تقسیم است . در قانون اساسی جمهوری شیوه های مختلفی برای کنترل مردم برزمامداران خود پیش بینی شده است. از آن جمله در اصل هشتم قانون اساسی که از امر به معروف ونهی از منکر به عنوان وظیفه همگانی وهم مردم به مسولین وحاکمان نسبت به مردم نام برده شده همین طور مطبوعات و رسانه ها در اصل 24 و صداوسیما در اصل 175 و احزاب دراصل 26 همین طور شوراها به عنوان رکنی مردمی به عنوان پلی میان مردم و حاکمیت در اصل 100تا 106 قانون اساسی وکمسیون اصل 90 قانون اساسی که شکایت مردم از نهادهای حاکمیتی را بررسی میکند. و همین طور دیوان عدالت اداری که شکایت مردن از دولت رابررسی میکند که دراصل 173 قانون اساسی پیش بینی گردیده و در تاریخ اسلام هم نهاد حسبه وشخص محتسب چنین نقش تاریخی را ایفا میکرد.