حقوق فرزندان ازدواج دوم (=دوده زادان) در مادیان هزار دادستان

مادیان هزار دادستان یا مجموعه هزار قضاوت یکی از مهمترین منابع تاریخ اجتماعی دوره ساسانیان، در نیمه نخست قرن هفتم میلادی گردآوری شده است. احکام موجود نشان می دهد که این مجموعه برای حقوقدانان نوشته شده است و برای اصطلاحات حقوقی و پیچیده آن توضیحی ندارد. اما اطلاعات مهم و بی نظیری از جامعه مدنی دوره ساسانیان ارایه می دهد. احکام حقوق فرزندان ازدواج دوم (=دوده زادان) برگرفته از مسایل حقوقی و خانوادگی مطرح شده در مادیان است. پرسش مقاله این است که، دوده زادان چه کسانی هستند و چه حقوقی برای آنها در مادیان وجود دارد و از آنها با چه اصطلاحاتی نام برده شده است در بررسی انجام شده دریافتیم که دوده زادان حاصل ازدواج دوم (جکرزنی) هستند؛ فرزندانی که در صورت نیاز پدران قانونی_ آیینی ارزشمند می شدند و در صورت عدم نیاز و یا فقر مالی آنها واگذار و یا فروخته می شدند. مفسران روشنفکر با تلاش بسیار قوانینی وضع کردند تا این فرزندان از سوی پدر چکر (واقعی- خونی) به فرزندی پذیرفته شوند، جانشین و وارث پدر واقعی خود باشند وحقوق اجتماعی قابل قبولی داشته باشند؛ به گونه ای که اگر پدر قانونی- آیینی به آنها نیاز نداشت، پدر واقعی- خونی، بتواند آنها را به جانشینی برگزیند. در این مجموعه حقوقی، صریح ترین اصطلاح برای نامیدن فرزندان ازدواج دوم، همین دوده زاد است؛ همچنین دختر قانونی، پسر قانونی، خواهر قانونی، برادر قانونی، فرزند پذیرفته، فرزند چکر، دختر چکر وپسر چکر اصطلاحات دیگری است که به فرزند چکر یا دوده زا اطلاق شده است. این گفتار با رویکردی تاریخی و به روش توصیفی- تحلیلی به حقوق فرزندان حاصل از ازدواج چکرزنی می پردازد.