تحلیل آماری و پیشبینی احتمال وقوع طوفان های شدید با استفاده از روش تجزیه و تحلیل سری های جزیی مطالعه موردی : منطقه سیستان

حدود 90 درصد از بلایای طبیعی که در جهان رخ می دهند در ارتباط با عوامل اقلیمی است و در میان آن ها، طوفان ها بعد از سیل، حدود 30 درصد از سهم این بلایا را به خود اختصاص میدهد. این پدیده یکی از مخاطره آمیزترین بلایای طبیعی است که منشا اقلیمی داشته و همه ساله خسارات مالی و جانی جبران ناپذیری را تحمل می نماید. منطقه سیستان یکی از مناطق طوفان خیز است که در جنوب - شرق ایران و در شمال استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. به منظور بررسی آماری طوفان های با سرعت مساوی و بیشتر از 24 m/s (پایه طوفان در مقیاس بیوفورت) و پیشبینی احتمال وقوع طوفان های شدید به روش تجزیه و تحلیل سری های جزیی (Partial series)، از دادههای بادسنجی ایستگاه سینوپتیک زابل طی یک دوره آماری 30 ساله (1359-1388) استفاده گردید. صحت و همگنی داده ها با استفاده از آزمون دنباله ها (RunTest) تایید شد. از میان داده های ثبت شده در طول دوره آماری، 162 روز طوفانی مشاهده شد. بیشترین روزهای طوفانی مربوط به سال 1362 با 64 روز طوفانی است. در کل سه مورد از طوفان ها، دارای سرعت بیشینه (144km/h) 40 m/s بوده که بیانگر شدت طوفان ها در منطقه سیستان می باشد. فصل تابستان و تیرماه از بیش ترین و فصل زمستان و دی ماه از کمترین روزهای طوفانی فصلی و ماهانه برخوردار بودند. ترسیم گل طوفان سالانه و فصلی به کمک نرم افزار WRPLOT نشان داد جهت طوفان های چیره منطقه، شمال شمال غربی NNW، شمال (N) و شمال غربی (NW) می باشد. نتایج، احتمال وقوع شدیدترین طوفان های سیستان را در دوره های بازگشت مختلف پیش بینی میکند. احتمال وقوع بالاترین سرعت طوفان در یک دوره بازگشت صد ساله در سیستان، تا (151KM/H) 42 m/s پیش بینی میشود. بنابراین، در برنامه ریزی های محیطی و ایمن سازی سازه ها بایستی وقوع این مخاطره طبیعی را مد نظر قرار داد تا در صورت وقوع، خسارات وارده به حداقل ممکن کاهش یابد.