تاویل های تمثیلی تاریخی و تخیلی از قصه آدم در تفاسیر برگزیده

قصه آدم در چند سوره از قرآن کریم بیان شده است. به طور کلی دو تفسیر از قصه آدم بیان شده است. اول تفسیر تاریخی، حقیقی و واقع گرایانه و دوم تفسیر تمثیلی . تفسیر تمثیلی به اشکال مختلفی مانند فلسفی، علمی و تکوینی بیان شده است. در این مقاله به این پرسش پاسخ داده می شود که آیا تفاسیر تمثیلی با تاریخی بودن قصه آدم سازگار است و یا به نفی تاریخی نگری می انجامد در این مقاله که به روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس داده ها و اطلاعات حاصل از مطالعات کتابخانه ای نگاشته شده است، از میان تفاسیر فلسفی دو نمونه شاخص انتخاب شده است: تفسیر ابن عربی و ملاصدرا . از تفاسیر علم گرا نیز تفسیر المنار. تفسیر ابن عربی و ملاصدرا قصۂ آدم را بر نفس انسان تطبیق داده است که با آدم تاریخی جمع پذیر است. اما تفسیر المنار با حقیقت گرایی و تاریخی بودن سازگاری ندارد. در تفسیر المیزان و تسنیم بعضی از مقاطع قصه آدم به صورت تمثیل تکوینی یاد شده است. امتیاز این دو تفسیر نسبت به تفاسیر قبلی یکی در مستدل بودن تاویل تمثیلی است و دیگری در حقیقت و واقعیت داشتن تمثیل .