بررسی ولایت احشام کرایی بر اساس کتاب ریاض الفردوس خانی

بیگلربیگی کهگیلویه به مرکزیت کهگیلویه، در دوره صفوی (ح 609 4411 ه.ق) مرکز ولایات و حکومت فارس بوده است. محمد میرک بن مسعود الحسینی، ریاض الفردوس را در 4011 تالیف و آن را به شمس الدوله محمد زمان خان، بیگلربیگی کهگیلویه اهدا کرده است. ریاض الفردوس نوعی تاریخ عمومی بیشتر آن در باره تاریخ و جغرافیای فارس، کهگیلویه و خوزستان از زمان های قدیم تا دوره سلطنت شاه سلیمان است. ولایات فارس و توابع آن با مرکزیت کهگیلویه شامل 11 ولایت کوچک و بزرگ بود که یکی از این ولایات احشام کرایی نام داشت. هدف از این مطالعه پاسخ به این سوال است که ولایت احشام کرایی شامل چه مناطقی و در کجا واقع شده بود. در این مطالعه از متون به خصوص کتاب ریاضالفردوس، مقالات علمی، وبگاه های اینترنتی، اسناد و بررسی های میدانی استفاده گردید. نتایج حاصله نشان داد که ولایت احشام کرایی اکثر سرزمین شهرستان کهگیلویه را شامل میشد، که جهات اربعه و فرعی ولایت احشام کرایی از بیگلربیگی کهگیلویه شامل: مناطق جوانکی سردسیر در شمال، باغملک و ایذه در شمال غربی، در غرب؛ ولایت رامهرمز، در جنوب غربی؛ ولایت جوانکی و بندانی گرمسیر و منطقه تشان تیر، در جنوب، ارجان، کردستان و کیکاووس، در شرق، نانجر؛ در جنوب شرق چرام و بلاد شاپور و در شمال شرق آن رود کرم و بیشور قرار داشتند