زیبایی شناسی پدیده مفهومی عشق با نگاهی تطبیقی به اشعار شاملو و قبانی

ادبیات تطبیقی یکی از مقوله های مهم در تحلیل آثار ادبی بین ملل مختلف است که اخیرا ذهن برخی از منتقدان معاصر را به خود مشغول داشته است. منتقدان برای بررسی تطبیقی آثار از روش های مختلف نقد ادبی بهره برده اند. یکی از این روش ها ، نقد در حوزه زیبایی شناسی است. نقد زیبایی شناسی، فرصت مناسبی برای تحلیل پدیده های مفهومی است که از طریق تجربه زیبایی در اثر ادبی به دست می آید. یکی از مهمترین و اساسی ترین پدیده های مفهومی در آثار ادبی و خصوصا شعر، عشق است که به صورت پرسش زیربنایی و ژرف نگرانه ( عشق چیست )، اغلب شاعران جهان را به خود مشغول داشته است؛ آنچنان که گاهی دیدگاه دو شاعر را که در ظاهر از یکدیگر دورند و افق های نگاه و پشتوانه های فرهنگی شان نیز متفاوت است ،به یکپارچگی و یکسویه نگری می کشاند. برای نمونه، احمد شاملو در ادبیات فارسی و نزار قبانی در ادبیات عرب که به خوبی از این موهبت بهره برده اند. این مقاله می کوشد تا در این راستا و با نگاهی تطبیقی به شعر دو شاعر فوق، افق تازه ای را فرا روی نقد بگشاید. لذا، ضمن تبیین مبانی نظری مرتبط با موضوع ، ابتدا، اندیشه و نگرش های دو شاعر در این زمینه، جداگانه استخراج و بررسی می شود؛ سپس پدیده های مفهومی کلی حاصل از تفکر آن ها، به طور تطبیقی ، مورد تحلیل واقع می گردد