تحلیلی بر میزان اثرگذاری سیاست زمین و مسکن بر توسعه فیزیکی منطقه 15 تهران

مسکن کوچکترین عنصر سکونتگاه ها، مهمترین کاربری شهری و یکی از شاخص های عمده ارزیابی توسعه یک کشور است. بازار زمین در کنار دو بازار کار و سرمایه، سه بازار اصلی تشکیل دهنده اقتصاد شهری می باشند. تاثیر عوامل مختلف اثرگذار بر اقتصاد شهر، در قیمت زمین و مسکن جلوه گر میشود. از سویی تغییر و تحولات جمعیتی ناشی از رشد طبیعی و مهاجرت، نیاز به مسکن را افزایش داده و موجب گسترش کالبدی شهرها میگردد؛ این امر دولتهای ملی و محلی را بر آن داشت تا سیاستهایی را در جهت کنترل گسیختگی کالبدی شهرها اعمال کنند. مراکز شهرهای قدیمی علی الخصوص تهران به عنوان پایتخت و محل تجمع فعالیت های سیاسی، اداری، اجتماعی و اقتصادی؛ از ابتدای قرن معاصر تحولات و مداخلات سنگین در بافت را تجربه نموده و پذیرای سیل عظیم مهاجرت بوده است؛ که به تبع آن گسترش کالبدی سریع را به همراه داشته است. هدف پژوهش حاضر؛ تشخیص میزان اثرگذاری این سیاستها بر توسعه کالبدی منطقه 15 شهرداری تهران است. در این پژوهش که به لحاظ هدف شناختی و به لحاظ ماهیت پس رویدادی است؛ از روش کیفی با رویکرد توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده است. بخش مطالعات میدانی با روش پیمایشی و بر مبنای تکنیک مصاحبه و مشاهده انجام پذیرفت. جامعه آماری را 30 نفر از نخبگان، اساتید دانشگاه و کارشناسان و متولیان شهری از سه بخش (خصوصی، عمومی و دولتی) تشکیل میدهند. نتایج پژوهش نشان داد که از میان سیاستهای تاثیرگذار بر توسعه کالبدی منطقه پانزده شهرداری تهران، دخالت مستقیم دولت در بازار زمین (واگذاریها در بخش زمین شهری) بیشترین نقش را ایفا نموده است.