بررسی مولفه فرهنگی پوشش در مجموعه کتاب زبان فارسی: تحلیل محتوا و سند

با توجه به رابطه متقابل زبان و فرهنگ از یک سو و نقش فرهنگ در آموزش زبان دوم از سویی دیگر، تحلیلمولفه های فرهنگی ارایه شده در کتاب های آموزش زبان دوم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از مولفه های فرهنگیپوشش است که در جامعه ایران و در آثار منظوم و منثور زبان فارسی پیوسته ظهور داشته و از این رو توجه به این مولفهضروری به نظر می رسد. در پژوهش حاضر پس از بررسی سیر تاریخی پوشش از ایران باستان تا کنون، با استفاده از روشکیفی وتحلیل محتوا، بسامد ونوع پوشش درمجموعه چهار جلدی زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین ازطریق مصاحبه با کارشناسان در دو حوزه جامعه شناسی و دین، نحوه نمایش پوشش در تصاویر این مجموعه تحلیل گردید.براساس نتایج به دست آمده در بخش نخست یعنی تحلیل محتوا، بسامد واژگان مربوط به این مولفه تنها پنج مورد (لباس،پیراهن، دامن، کت و شلوار) بود که به نظر می رسد این تعداد واژه به منظور آشنایی فارسی آموزان با انواع پوشش های ایرانیکافی نیست و باید به سایر پوشش ها نیزاشاره می گردید. در بخش دوم، تصاویر از تنوع پوشش بیشتری برخوردار بودند بهاین صورت که مولف علاوه بر نمایش پوشش ایرانیان در زمان باستان و نیز پوشش های رایج کنونی، نمودهایی از پوششاسلامی را نیز به تصویر کشیده است. نکته شایان ذکر این است که تصاویری از فارسی آموزان خارجی در ایران از ملیت هایمختلف و با پوشش ملی خود با رنگ های روشن و متنوع و با رعایت پوشش حداقلی عرف جامعه ایران (نه پوششحداکثری) نشان داده شده است. بر اساس نظر کارشناسان، در بخش تصویر، انعطاف پذیری و تسامح و تساهل نسبت بهپوشش اقشار مختلف ایرانی در موقعیت های گوناگون به وضوح دیده می شود. از نظر آنها در ارتباط با پوشش زبان آموزانخارجی در ایران در کتاب حاضر، این زبان آموزان گرچه ملزم به رعایت قوانین کشور ایران بوده اند اما مجبور به رعایتپوشش حداکثری نبوده و در این خصوص با اختیار و آزادی و در حد عرف جامعه ایران لباس پوشیده اند. به گفته آنها ایننکته در جذب و فراگیری زبان فارسی سایر زبان آموزان خارجی که این تصاویر را مشاهده می کنند نقش به سزایی ایفا مینماید. در پایان پیشنهاداتی در ارتباط با نحوه نمایش پوشش در محتوا و تصاویر کتاب های آموزش زبان فارسی برای مولفانو طراحان این کتاب ها ارائه گردیده است.