تاثیر ترجمه بر سیر تحول ادبیات پسامدرن در ایران

ترجمه همواره روشی برای معرفی ایده های جدید و تعاملات فرهنگی به شمار میرود. به گفته ا و ن ز وهر) 1990 (، ترجمه میتواند با وارد کردن مفاهیم و عناصر و خصوصیات جدید موجب نوآوری در ادبیات مقصد شود، به نحوی که نویسندگان بومی با استفاده از این عناصر واردشده شکل جدیدی از ادبیات را در زبان خود تولید کنند. ادبیات پسامدرن یکی از گونه های جدید در ادبیات معاصر فارسی است که پژوهش حاضر در چارچوب نظری نظام چندگانه ادبی، به بررسی تاثیر آثار ترجمه شده پسامدرن بر نویسندگان ایرانی و شکل گیری این مدل از نویسندگی می پردازد. با این هدف، ابتدا فهرستی از نویسندگان ایرانی پسامدرن تهیه و سپس با گروهی از آنها مصاحبه شد و برای آن دسته از نویسندگان که حاضر به مصاحبه نشدند و یا به دلیل فوت یا اقامت در خارج از ایران برای مصاحبه در دسترس نبودند پیرامتنهایی شامل مصاحبهها، نقدها و تاریخچه کاریشان بررسی شد. متن مصاحبه ها و مطالب پیرامتنی به صورت دادهمحور کدگذاری شدند. کدهایی از جمله مطالعه آثار ترجمه شده ادبی، مطالعه آثار ترجمهشده حوزه نقد و نظریههای ادبی، تاثیر پذیری غیر مستقیم از نویسندگان خارجی در اثر مطالعه آثار آنها، ترجمه نظریه ها و آثار ادبی و تحصیل در حوزه ادبیات در خارج از ایران، نشان دهنده شیوه آشنایی نویسندگان ایرانی با ادبیات پسامدرن بود. نتایج نشان داد نویسندگان پسامدرن ایرانی عمدتا از طریق مطالعه آثار ترجمه شده با این گونه ادبی آشنا شده اند و همان طور که تعدادی از آنها اذعان کرده اند با الهام گرفتن و الگوبرداری از آثار نویسندگان خارجی نمونه های مشابه ای در زبان فارسی تولید کرده اند. همچنین برخی از این نویسندگان ابتدا مترجم نظریه ها و آثار ادبی مکتب پسامدرن بودند و ازطریق ترجمه با این نوع ادبی آشنا شدهاند. از این رو، به نظر می رسد ترجمه میتواند ابزاری برای آموزش نویسندگان محسوب شود و کشورهای مختلف می توانند با ترجمه کردن از ادبیات کشورهای مجاور موجب تقویت و گسترش ادبیات ملی خود شوند