مباحثی پیرامون شرط وجه التزام در حقوق ایران

وجه التزام در فقه، تحت عنوان مستقلی مورد بحث قرار نگرفته و اگرچه نشانه ھایی از آن را می توان در کلام فقھا مشاھده نمود اما این نھاد در ماده 230 قانون مدنی ایران، با اقتباس از ماده 1152 قانون مدنی فرانسه و بر مبنای اصل حاکمیت اراده بدین شرح متبلور گردیده است: اگر در ضمن معامله شرط شده باشد که در صورت تخلف، متخلف مبلغی را به عنوان خسارت تادیه نماید، حاکم نمی تواند او را به بیش تر یا کمتر از آنچه که ملزم شده است محکوم کند . پیرامون شرط وجه التزام سوالات بسیاری قابل طرح می باشد که در پاسخ بدان ھا در بین حقوقدانان و رویه قضایی اتفاق نظر وجود ندارد. در این مقاله ضمن بیان کلیات، به بررسی دو سوال اساسی مرتبط با این حوزه که دارای فواید عملی نیز می باشد خواھیم پرداخت. به علاوه در این راه سعی گردیده رویه قضایی نیز مدنظر قرار گیرد.