بررسی معماری کاروانسراهای دوره صفوی در اصفهان(1)

کاروانسراها بناهایی هستند که جهت اسکان موقت و استراحت کاروانیان در مسیر راه ها ایجاد شده و تحت تاثیر تحولات اخیر در عرصه حملونقل و ارتباطات، کارآیی خود را از دست داده و به ویرانه هایی بدل شدهاند. پیشینه وجود این بناهای امن در ایران به زمانهای دور برمیگردد و حتی بنا به اظهارنظرهای مورخان میتوان ایران را خاستگاه اینگونه از بنا به حساب آورد.طرح و نقشه کاروانسراها در طی قرون متمادی دستخوش تغییرات چندانی نشدهاند و اساس آنها شامل ایجاد باربندها و فضاهای اطاق مانندی است که پیرامون حیاط وسط ساخته شده و تنها یک ورودی دارند. کاروانسراها را میتوان حاصل اندیشه ایرانیان باستان و تبلوری از بخشی از فرهنگ این مرز و بوم دانست. بدین ترتیب مطالعه هرچه بیشتر این بناها، شناخت ما را نسبت به زیرساختهای فرهنگیمان غنیتر میکند. بررسی کاروانسراها در عصر صفوی از آن جهت دارای اهمیت است که این دوران حاوی ویژگیهای منحصر به فردی است که از بارزترین آنها فعالیت فراوان عمرانی در زمینه راه ها و به ویژه ساخت این بناهاست.