ارث و شرایط تحقق آن

لازمه عدالت و حقوق فطری و انسانی زن و مرد، تفاوت آنها در برخی حقوق است و آنچه در قوانین - از جمله در بحث ارث وجود دارد در حقیقت، تفاوت است، نه بی عدالتی. تفاوت در حقوق ناشی از تفاوت در استعدادهای زن و مرد است. خالق متعال مردم را با استعدادهای متفاوت و شرایط گوناگون آفریده است و اگر همه در یک سطح از استعداد و قدرت بودند، نظام هستی متلاشی می شد؛ چون کارها گوناگون است و کارهای گوناگون را باید استعدادهای گوناگون بر عهده بگیرند. از این رو، باید بین مخلوقات و از جمله بین زن و مرد تفاوت باشد.بنابراین، در مکتب حقوقی اسلام، برخی از حقوق و تکالیف زن و مرد به اعتبار استعداد و توانایی آنها با یکدیگر متفاوت است. با اندکی دقت، روشن می شود که آنچه بیشتر محل بحث و اشکال قرار گرفته، اصل تفاوت حقوق و تکالیف آن دو نیست، بلکه برتری یکی بر دیگری و مخفی ماندن علل و مبانی این تفاوت هاست کهموجب ورود شبهاتی در این زمینه گشته است.این پژوهش در دوفصل گردآوری گردیده است و نتیجه ای را که می توان ضمن آن بیان نمود این است که مراد از موجبات ارث، اوضاع و احوال و شرایطی است که با پیدایش آن، زمینه انتقال مالکیت موروث به وراث، فراهم آید و وفق مواد 867 الی 855 ق.م و فقهای امامیه سه شرط جهت ثبوت حق در میراث وجود دارد که عبارتند:فوت مورث خواه به مرگ حقیقی خواه به مرگ فرضی،زنده بودن وارث هنگام فوت مورث اگرچه این زنده بودن، حکمی باشد، مانند: حمل یا وراث و مورثی که در اثر غرق، حریق، آوار فوت نموده و میراث ایشان بین وراث زنده آنان تقسیم می شود وعدم وجود موانع ارث در وراث.