معرفی تئوری وسیله هدف در حوزه حسابداری و حسابرسی و ارائه مدل طراحی سیستم کنترل داخلی در قالب آن

هدف: در این نوشتار به توصیف مفهوم رویکرد وسیله- هدف و نحوه پیدایش آن در حوزه بازاریابی پرداخته و ضمن تشریح کاربرد آن در حوزه حسابداری و حسابرسی، مدلی برای طراحی سیستم کنترل داخلی سازمان ها تحت مدل چهار سطحی تئوری وسیله-هدف ارائه می شود. بر اساس رویکرد وسیله-هدف در حوزه بازاریابی، ویژگی های محصولات و خدمات، در ارتباط با پیامدهای استفاده از محصول، مزایا و مخاطرات مرتبط با محصول و یا حتی ویژگی های فردی مصرف کنندگان بوده و از اینبابت، مصرف کنندگان را در انتخاب محصول مدنظر خودیاری می رسانند. روش: مدل چهار سطحی رویکرد وسیله- هدف به عنوان مدل استاندارد این رویکرد شناخته شده که ویژگی های محصول را به دو نوع پیامد –کارکردی و روانی-اجتماعی- متصل نموده و درنهایت پیامدها را به اهداف و ارزش ها مرتبط می نماید. فرض زیربنایی تئوری وسیله- هدف بیان می دارد که مصرف کنندگان نه به خاطر خود محصول و ویژگی های آن، بلکه به خاطر مزایایی که از مصرف آن به دست می آورند تصمیم به خرید محصول می گیرند. سیستم کنترل داخلی در هر سازمانی به عنوان وسیله و ابزاری برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده سازمان در نظر گرفته می شود. ازاین رو برای طراحی این سیستم از مدل چهار سطحی وسیله- هدف استفاده می شود. یافته ها: مدل به دست آمده نشان می دهد که ویژگی ها و پیامدهای اجرای سیستم کنترل داخلی در دستیابی سازمان به اهداف خود اثرگذار بوده و خود سیستم تنها وسیله ای برای رسیدن به اهداف است، لذا در طراحی آن بایستی به این پیامدها و اهداف مدنظر سازمان توجه نمود