تجلی کهن الگوی پیر فرزانه به عنوان نماینده خرد در شاهنامه فردوسی

شاهنامه یک اثر ادبی است که در آن، سرگذشت نیاکان قوم ایرانی در قالب داستان ها و روایت ای اساطیری بازگو شده ا ست. کهن الگوها هم که درون مایه اسطوره ها را تشکیل می دهند از طریق همین اسطوره ها نسل به نسل و دهان به دهان نقل شده و انتقال یافته اند تا در شاهنامه صورتی هنری و بدیعی به خود گرفته اند. تحقیق در پیشینه اساطیری و سابقه کهن تصویرهای ادبی، یکی از موضوعات اصلی در مطالعات ادبی به شمار می آید و بررسی و تبیین سرنمون ها و بازتاب کهن الگوها در شاهنامه که اثری اسطوره تاریخی محسوب می شود، امری قابل توجه است. از آنجایی که شاهنامه علاوه بر ویژگی های فراوان ادبی، تاریخی، فرهنگی و اساطیری، منظومه ای خردمحور بوده و مقوله خرد در آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است، تبیین کهن الگوی پیر فرزانه به عنوان نماینده خرد در خور اهمیت می باشد. بر همین اساس این جستار با محور قراردادن متن شاهنامه و نظریه های روانشناختی یونگ در رابطه با مقوله ناخودآگاه جمعی و کهن الگوها به بررسی بازتاب این کهن الگو در شاهنامه می پردازد.