تاثیر استفاده از خشک کن خوابیده همزن دار با سیستم کنترل رطوبت بر فرایند خشک کردن شلتوک و فاکتورهای تبدیل

غیریکنواختی در خشک کردن شلتوک با استفاده از خشک کن بستر خوابیده متداول درکارخانه های شالیکوبی یکی از عوامل موثر بر افزایش درصد شکستگی برنج و ضایعات در مرحله تبدیل محسوب می شود. به منظور بهینه سازی فرایند خشک کردن، یک دستگاه خشک کن بسترخوابیده مجهز به همزن و سیستم کنترل خودکار رطوبت شلتوک در مقیاس آزمایشگاهی طراحی و ساخته شد و کارایی آن مورد ارزیابی قرار گرفت. متغیرهای آزمایش، نوع خشک کن در دو سطح (مجهز به همزن و سیستم کنترل رطوبت (خشک کن هوشمند) و بدون همزن (رایج)) و نوع شلتوک در چهار سطح (طارم هاشمی، گوهر، طارم محلی و شیرودی) بودند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد، زمان خشک کردن شلتوک از رطوبت ۲/۱۴ درصد به رطوبت ۵/۸ درصد در خشک کن رایج به طور میانگین ۱/۴۳ ساعت و با خشک کن هوشمند ۲/۱۴ ساعت به طول انجامید. میانگین نرخ خشک کردن برای چهار رقم در خشک کن خوابیده ۱۳۵/۰ و در خشک کن هوشمند ۴۱۲/۰ درصد بر ساعت بوده است. اثر رقم بر راندمان تبدیل و راندمان برنج سالم (۰۱/۰p<) و اثر نوع خشک کن بر راندمان برنج سالم (۰۵/۰p<) معنی دار بود. بیشترین راندمان تبدیل و راندمان برنج سالم در رقم هاشمی (به ترتیب ۲/۶۹ و ۷/۸۷ درصد) و کمترین آن در رقم شیرودی (به ترتیب ۲/۶۲ و ۸/۵۷ درصد) به دست آمد. راندمان برنج سالم در خشک کن رایج به طور میانگین ۹/۶۷ درصد و در خشک کن هوشمند ۲/۷۳ درصد تعیین شد. نوع خشک کن تاثیر معناداری بر سفیدی رنگ ارقام نداشت. از بین چهار رقم فقط طارم هاشمی سفیدی رنگ بیشتری در خشک کن هوشمند نشان داد.