نسبیت زبانی در معادل یابی و ترجمه مفاهیم نام اندام «دست» در زبان عربی بر مبنای رویکردهای شناختی و فرهنگی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 16

فایل این مقاله در 36 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TRAL-13-29_007

تاریخ نمایه سازی: 27 فروردین 1403

چکیده مقاله:

نسبیت زبانی همواره یکی از چالش­های فراروی مترجمان بوده است و آن حاصل تجربه های زیستی متفاوت سخنوران زبان است. تجارب جمعی سخنوران زبان مانند آداب و رسوم، باورها و پدیده­های اجتماعی، مبانی فرهنگی است که با مفاهیم زبانی در ارتباط است. نام اندام ها یعنی واژگان مربوط به بیان اعضای بدن انسان مانند: چشم، سر، گوش و... ممکن است حاوی مفاهیم فرهنگی و شناختی همچون دانش، ادراک و احساسات و آداب و رسوم باشد. علاوه بر این، بین مفاهیم فیزیولوژیکی (کار اندام شناسی) اعضای بدن انسان و مفاهیم سوسیولوژی (جامعه شناسی) رابطه معنایی وجود دارد. بررسی مبانی فرهنگی و شناختی این واژه ها و پرداختن به پیشینه تجارب زیسته سخنوران همچون ابزاری می­تواند مترجم را در فهم درست معنای دقیق سپس انتقال آن به زبان مقصد کمک کند. اهمیت و جایگاه نام اندام ها در زبان از یک سو و بسامد بالای نام اندام «دست» در زبان عربی و گویش­های آن از سوی دیگر، ما را بر این داشت تا به بررسی توصیفی- تحلیلی واژه «دست» و صور ت بندی­های زبانی و مفهوم سازی­های فرهنگی آن بپردازیم تا از طریق تحلیل معنایی و زبانی این نام اندام، چگونگی معادل گزینی و ترجمه آن را در زبان فارسی مورد بررسی قرار دهیم. از مهم­ترین نتایج به «دست» آمده این است که گاهی ترجمه واژگان و ارائه مفاهیم بر مبنای صور ت بندی مشترک زبان مبدا و مقصد شکل می­گیرد و گاهی بر مبنای صور ت بندی متفاوت؛ در صور ت بندی مشترک، ترجمه هم­پوشانی می­تواند پیشینه فرهنگی و جهان­بینی زبان مبدا را انتقال دهد و در صور ت بندی متفاوت، نسبیت زبانی اتفاق می­افتد. ترجمه هم­پوشانی در انتقال مفاهیم عاجز است و باید ترجمه ناهمسان یا به عبارت دیگر، ترجمه مفهومی را که هم متناسب با معیارهای فرهنگی زبان مبدا است و هم با معیارهای فرهنگی زبان مقصد به کار گرفت.

نویسندگان

زهره قربانی مادوانی

دانشیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

احیا کماسی

دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • امینی، امیر قلی. (۱۳۸۹). فرهنگ عوام. چاپ دوم. تهران: انتشارات ...
  • بالمر، فرانک. (۱۹۸۶). علم الدلاله اطار جدید. ترجمه: دکتور صبری ...
  • بنی عطا، احمد ابراهیم. (دون تا). النظریه اللغویه النسبیه بین ...
  • البهنساوی، حسام. (۲۰۰۴). العربیه الفصحی ولهجاتها. القاهره: مکتبه الثقافه الدینیه ...
  • التوحیدی، ابوحیان. (دون تا). الامتاع والموانسه، الجزء الاول. مکتبه مشکاه ...
  • الحنفی، جلال. (دون تا). معجم الالفاظ الکویتیه. د. ط. بغداد: ...
  • خرما، نایف. (۱۹۷۸). اضواء علی الدراسات اللغویه المعاصره. د. ط. ...
  • روبنز، ر. ه. (۱۹۹۷). موجز تاریخ علم اللغه فی الغرب. ...
  • زاهدی، کیوان و ذهاب ناظوری، سمیرا. (۱۳۹۰). نام اندام های ...
  • زیعور، علی. (۱۹۷۹). العقلیه الصوفیه ونفسانیه التصوف. د. ط. بیروت: ...
  • السید، محمود احمد. (۲۰۱۵). اللغه والتفکیر المستنیر. مجله مجمع اللغه ...
  • شریفیان، فرزاد. (۱۳۹۳). مقدمه­ای بر زبان شناسی فرهنگی. ترجمه وتلخیص: ...
  • شعلان، ابراهیم احمد. (۲۰۰۳). موسوعه الامثال الشعبیه المصریه والتعبیرات السائره. ...
  • العباسی، عباس یاس خضر. (۲۰۱۹). النسبیه اللغویه فی حقل الانثروبولوجیا ...
  • فریحه، انیس. (۱۹۸۹). اللهجات واسلوب دراستها. الطبعه الاولی. بیروت: دار ...
  • فندریس، جوزیف. (۲۰۱۴). اللغه. الترجمه: عبد الحمید الدواخلی ومحمد القصاص. ...
  • کزازی، میر جلال الدین. (۱۳۸۵). نامه باستان. تهران: انتشارات سمت ...
  • کوچش، زلتن. (۱۳۹۸). مقدمه­ای کاربردی بر استعاره. چاپ دوم. ترجمه ...
  • گنجیان، علی وکماسی، احیاء. (۱۴۰۲). البناء الثقافی والمعرفی لمفرده الانف ...
  • مارتن هیدجر. (۲۰۰۳). کتابات اساسیه. ترجمه اسماعیل المصدق. القاهره: المجلس ...
  • المصطفوی، حسن. (۱۳۹۳). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. قم: مرکز ...
  • تحلیل مقوله های نسبیت زبانی در عربی نسبت به فارسی و تاثیر آن بر ترجمه [مقاله ژورنالی]
  • همایونی، سعد الله و فولادی، مریم. (۱۴۰۱). تحلیل نقش صورت ...
  • نمایش کامل مراجع