تبیین معماری اسلامی از منظر زیبایی شناسی عرفانی

بناهای اسلامی بر جای مانده از سیر و سلوک بیشینیان کارآمدترین وسیله در واکاوی و بازنگری مبانی معنوی و معرفتی معماری اسلامی است. معماری ایرانی حاصل نگاه معنوی و عرفانی گذشتکان خیر اندیش ماست. از این رو هر گاه در هریک از زمینه های هنر و معماری این آثار مورد بررسی دوباره قرار گیرد می تواند راهنمای کشف مفاهیم نهان در کالبد آن ها شود. مفاهیمی که از آموزه ها و مبانی عرفانی گرفته شده از شریعت اسلامی برآمده و در قالب عناصر مادی شکل گرفته اند. در روزگار انحطاط معماری اسلمی و نیز گرایش معماران ایرانی به سوی معماری تقلیدی برگرفته از فلسفه غرب، این نیاز احساس می شود که با تأمل و بازنگری در مبانی نظری نهفته در دل تمدن گذشته به بازآفرینی و شکوفایی مجرد عرصه معماری همانند قرون گذشته شوند. در مقاله پیش رو قصد داریم با بررسی و واکاوی معماری اسلامی از دید زیبایی شناسی عرفانی گامی هرچند اندک اما مهم برداریم. در این پژوهش که از طریق اطلاعات جمع آوری شده از اسناد و منابع کتابخانه ای صورت گرفته قصد داریم به صورت توصیفی تحلیلی به این مهم دست یابیم. در پایان نیز بر لزوم انجام پژوهش هایی در دیگر زمینه ها را عنوان کردیم.