تاریخچه توسعه شهر و شهر نشینی با نگاهی به تاریخ شهر کابل

نامهای "کابل" و"کابلستان" فقط واژه های نیستند که معانی آنهارا درقاموسهاوفرهنگنامه هاجستجونمود، این نام کهنسال حامل بخشی ازافسانه ها واسطوره های ملی ما دردوره اساطیری وتاریخی آریائیان، وراوی حادثه ها ورخدادهایی ازکارنامه های یلان ومدافعان آزادی واستقلال ملی مردم ما درپویه اسطوره وتاریخ است. تنها دیوارهای سرکوهی نیست که چون اژهایی بدورصخره های شیردروازه حقه زده وراز دار رویدادهای متوالی تاریخی درکابلستان میباشد، بل هرکوه و سنگ چکری، کمری، شیوه کی، آسمایی، برنتی، خواجه صفا، افشاروخیرخانه قصه خوان ایثاروفداکاری مردم این سرزمین باحماسی ترین تصاویر وپردازهای وطنخواهانه ازگذشته کابل وکابلیان سخن میگویند، وبه تعبیری خودبه زبان تاریخ مبدل گردیده اند.هم چنین معماری و شهرسازی کابل بسیار زیبا و دقیق است و یکی از شهرهائی است که با وجود آن که قدیمی است، حساسیت زیادی در شهرسازی آن به کار رفته است.

📷بعد از سقوط تیموریان، بابر در این جا مستقر گردید و کابل دوباره رونق یافت و تا سال ۹۲۳ پایتخت بود و به تعمیر و آرایش آن پرداخت. بابر به کمک مردم این شهر، هندوستان را فتح کرد و پایتخت خود را از کابل به آگرهنقل داد و کابل مرکز ولایت شد. آرامگاه این پادشاه هم در همین شهر است.

احمدشاه درانی در سال ۱۱۴۴ امر احداث یک دیوار بزرگ را در شهر داد. این دیوار در ظرف ۴ ماه آباد گردید. تیمورشاه پس از تنظیم قندهار در سال ۱۱۹۵ ه. ق. کابل را پایتخت ساخت و از آن تاریخ تا امروز کابل مرکز و پایتخت افغانستان است.

کابل یکی از قدیمی ترین شهرهای دنیاست. در کتاب مقدس ویدا به نام کبه Kabha و در پارچه های اوستا از ﺁن به نام کوب ها Kobaha یاد می شود. نویسندگان کلاسیک یونانی ﺁن را کوفن Kophen یا کوفس Kophfs و کووا ثبت کرده و هم چنان مردم فارس و ارستو این شهر را خوسپس Khoaspes خواندهاند

ساختمان مرکز تجارتی، در شهر نو کابل

تاریخ نویسان دوره سکندر، کابل را به نام ارتوسپانه Artospana که همان اردهستانه Urddhastana سانسکریت است در تاریخ یونانی قید نموده که پسانها (بعدها) در قرن دوم میلادی این شهر را به نام کابورا Kabura یا قلب پاراپامیزاد نوشتهاند. دردوران شاهنشاهی کوشان بزرگ هنوز هم کابل به نام کاوفو شناخته می شده، که ﺁهسته ﺁهسته به کابورا مسما گردید تا ﺁن زمان که کابل شاهان از ﺁن به نام کابلستان یاد کردند. کابلستان برای چندین قرن پیش و پس از دورهی مسیح، از بامیان و کندهار در غرب تا کوتل بولان و تمام جنوب را در بر می گرفت، که این خطه وسیع به ده علاقه داری تقسیم بوده و شهرهای کابل، غزنی، بامیان، ننگرهار، سوات، پشاور، اپوکین، بنو و بولر در بر می گرفته است.