مبانی مدیریت دانش
مبانی مدیریت دانش
قال رسول الله صلی الله علیه و آله:
•اکتبواالعلم قبل ذهاب العلماء و انما ذهاب العلم بموت العلماء
دانش را بنویسید پیش از آن که دانشمندان را از دست بدهید، زیرا علوم با رفتن دانشمندان از بین می روند.
میزان الحکمه جلد 8 ص 324
حضرت علی علیه السلام :
من حفظ التجارب اصابه افعاله
هرکس تجربه ها را گردآوری و به کاربندد، کارهایش به صورت صحیح انجام پذیرد.
مقدمه:
ما نه تنها در هزاره ی جدید، که در عصر جدید زندگی می کنیم. در این دوره، اصطلاحات گوناگونی مثل عصر فراصنعتی (هوبر، 1990) عصر اطلاعات (شاپیرو و واریان، 1999) موج سوم (هوپ و هوپ، 1997) یا جامعه دانشی (دراکر، 1993) برای توصیف وضعیت کنونی به کار می روند. صرف نظر از اصطلاحات مذکور، اغلب صاحبنظران معتقدند که یکی از موضوعات مهم مطرح شده دراین دوره، مفهوم مدیریت دانش است؛ مفهومی که هیجان ایجاد کرده و باعث بحث و مناظره ی فراوان شده است. مدیریت دانش رویکردی است که به سرعت در حال تکامل است و به چالش های اخیر برای افزایش کارایی و بهبود اثر بخشی فرایند ها، همراه با نوآوری مستمر، توجه زیادی دارد. نیاز به مدیریت دانش براساس رشد ادراک جامعه، از این واقعیت سرچشمه می گیرد که دانش در عملکرد سازمانی و دسترسی به مزیت رقابتی پایدار، عنصری مهم تلقی می شود .
دانش: «دانش» مخلوط سیالی از تجربیات، ارزش ها، اطلاعات موجود و نگرش های نظام یافته است که چارچوبی برای ارزشیابی و بهره گیری از تجربیاتو اطلاعات جدید به دست می دهد. دانش، در ذهن دانشور به وجود آمده و به کار می رود.
مفاهیم داده، اطلاعات و دانش و تفاوت و ارتباط میان آنها
1- داده: داده یک واقعیت و یا یک مورد از یک زمینه خاص بدون ارتباط به دیگر چیزهاست.داده ها حقایق و واقعیت های خام هستند.
2- اطلاعات: اضافه کردن زمینه و تفسیر به داده ها و ارتباط آنها به یکدیگر، موجب شکل گیری اطلاعات می شود.
3- دانش: اضافه کردن درک و حافظه به اطلاعات موجب توسعه طبیعی پس از اطلاعات می گردد.دانش یک ادراک و فهم است که از طریق تجربه، استدلال، درک مستقیم و یادگیری حاصل می شود.
تعاریف مدیریت دانش
تعریف جامع مدیریت دانش
فرایند منظم یافتن، انتخاب، سازماندهی، پالایش و ارایه اطلاعات است که موجب بهبود و افزایش درک اعضای سازمانی و تقویت حافظه سازمانی شده، کمک می کند تا سازمان از تجربیات خود به طور مستمر بیاموزد و خود را اصلاح کند.
ضرورت مدیریت دانش در ادارات
1- خروج بخش اعظم سرمایه های فکری سپاه به دلیل رسیدن به سن بازنشستگی.
2- فاصله فکری و تجربی بین نسل قدیم و جدید.
3- تکرار آزمون وخطا به خاطر عدم تدوین تجربیات سال های گذشته.
4- احتمال تکرار خطاهای گذشته توسط نیروهای تازه وارد.
5- فقدان فرهنگ صحیح انتقال دانش و تجربه در بین مدیران
6- ضرورت تدوین تجربیات مدیریتی به منظور طراحی الگوهای مدیریت اسلامی/ ایرانی.
7- استفاده از تمامی ظرفیت های بالقوه سازمان که درقالب دانش پنهان و تجربه مدیران وجود دارد.
8- به اشتراک گذاری دانش پنهان مدیران از طریق تعاملات گروهی، جلسات همفکری و ایجاد هم افزایی.
9- درس گرفتن از اشتباهات گذشته و جلوگیری از تکرارآن.
«تا وقتی اشتباهات جدید هست چرا تکرار اشتباهات گذشته ؟»
10-و ...
ضرورت مدیریت دانش از دیدگاه عمومی
•کاهش هزینه ها
•جلوگیری از دوباره کاری ها.
•سازماندهی، شفافیت عملکردها و کاهش بی نظمی
•جلوگیری از تکرار خطاها.
•افزایش سرعت دسترسی و بازیابی اطلاعات.
•الگومند کردن فعالیت ها (استاندارد سازی)
•کنترل پذیر نمودن فعالیت ها.
•حفظ و توسعه دارایی نامشهود سازمان (حفظ و انتقال تجربیات افراد).
•تسریع یادگیری سازمانی (جهان امروز پر از شتاب و تحول است).
•انعکاس دستاوردها و قابلیت ها در عرصه بازار رقابتی...
انسان؛ سرمایه اصلی سازمان
امروزه مهم ترین عامل متمایز کننده سازمان ها توانایی تحصیل، ایجاد و بکارگیری دانش است، نه قابلیت کنترل منابع طبیعی، ظرفیت تولید و حتی توانایی در تهیه تجهیزات و فناوری روز.
ماهیت دانش سازمانی
به طور کلی، سازمان ها دو نوع دانش دارند که به عنوان دانش پیش زمینه و پس زمینه یا دانش صریح و ضمنی شناخته می شوند.
1)دانش ضمنی: معمولا در قلمرو دانش شخصی، شناختی و تجربی قرار می گیرد.
2)دانش صریح: بیشتر به دانشی اطلاق می شود که جنبه ی عینی تر، عقلانی تر و قوی تری دارد. دانش صریح به طور معمول هم به خوبی قابل ثبت است و هم قابل دسترسی است
آن چه ما دانش می نامیم
از طریق تعامل بین دانش پنهان و دانش آشکار
و نه به تنهایی ایجاد می شود.
.............