ADHD

اختلال بیش فعالی و نقص توجه 

(Attention Deficit Hyperactive Disorder) یا ADHD

سریعا به بچه ها برچسب نزنیم و سریعا قضاوت نکنیم. والدین و معلمان باید بسیار مراقب باشند و هر عملکردی ناشی از بیش فعالی و اختلال توجه نیست. این اختلال معمولا به سه شکل مشاهده می شود:
۱. عدم توجه و کم توجهی دانش آموزان
۲. فعالیت بیش از حد
۳. مرکب (ترکیب اول و دوم)

تقریبا از هر ده تا پانزده نفر، ممکن است یک نفر به اختلال ADHD مبتلا باشد. تقریبا ۴۰ تا ۶۰ درصد والدینی که به این اختلال مبتلا هستند؛ فرزندانشان امکان دارد به این اختلال مبتلا شوند؛ حتی گاهی از طریق فرزندان می توان به این نکته رسید که والدینشان نیز به این اختلال مبتلا هستند.
سیستم مدرسه باید به گونه ای عمل کند که غربالگری لازم انجام شود و در هر کلاس حتما یک تا دو مورد از این دانش آموزان قرار بگیرند. معمولا قبل از سن مدرسه به کودکانی که از این اختلال رنج می برند مشکوک می شویم و افرادی که این اختلال را دارند کم کم از سن شش یا هفت سالگی شناسایی می شوند.
معلمان در مدارس امکان دارد با این تیپ از دانش آموزان مواجه شوند و بهتر است بجای تنبیه و جریمه کردن این دانش آموزان، روشهای سالم تری مانند دادن اجازه استراحت، پیشنهاد زمان بازی، اجازه برخاستن و حرکت کردن و ... برای کمک به یادگیریشان وجود دارد که این موارد راه هایی برای کمک به کودکان مبتلا به ADHD است. شیوه های دیگری چون تشویق کردن آنها به مشارکت بیشتر در کلاس و فرصت اینکه دست خود را در کلاس بلند کنند و در مباحث کلاسی شرکت نمایند به آنها داده شود و خواهیم دید که آنها با لذت بیشتری در تعاملات کلاسی شرکت می کنند.
دانش آموزان و کودکان و نوجوانان مبتلا به ADHD نمرات انضباط پایینی دارند و در بین دانش آموزان دبستان و هم کلاسی های خود محبوبیت ندارند. احتمال دارد در محاسبات ریاضی و خواندن و نوشتن دچار مشکل شوند؛ زیرا نمی توانند خیلی خوب تمرکز کنند. مهارت اجتماعی این دانش آموزان و نمره هوشی (IQ) آنها اغلب نرمال است.
معلمان و والدین باید مراقب باشند که خود ارزیابی و خود تشخیص دهی را انجام ندهند.
نشانه هایی از اختلال ADHD که متخصصین به آنها توجه می کنند:
۱. عدم سازماندهی
۲. مشکل در برنامه ریزی
۳. نداشتن صبر و حوصله
۴. مشکل در دنبال کردن و مداومت در کاری
۵. عدم تمایل به نشستن در یک جا برای مدت زمانی نسبتا طولانی تر

والدین باید هوشیار باشند که فرزندانشان در سازماندهی و زمان بندی انجام امورات و تکالیف با مشکلاتی مواجه هستند. والدین با مشورت فرزندانشان زمانی را برای انجام تکالیف در نظر بگیرند و زمانی برای بازی کردن اختصاص داده شود. تعادل مساله بسیار مهمی است و دقت شود که برنامه این دانش آموزان سفت و سخت نباشد و بجای اینکه آنها را تحت فشار قرار دهیم؛ از شیوه تشویق کردن استفاده شود؛ هر چند که انتظار می رود این کودکان لجبازی کنند و یا قوانین را زیر پا بگذارند اما والدین باید از سختگیری اجتناب کنند و به بچه ها به واسطه انتخابهایشان آزادی عمل داده شود و از آنها حمایت کنند.
علل اختلال ADHD تا به امروز بصورت قطعی مشخص نیست؛ اما موارد زیر ممکن است تاثیر گذار باشد:
۱. ارتباط این اختلال و ژنتیک
۲. تولد نارس
۳. مواجه شدن مادر با استرس و مواد اعتیاد آور و الکلی در دوران بارداری

حدودا ۶۶ درصد کودکانی که این اختلال را دارند؛ اگر درمان نشوند؛ در بزرگسالی هم علائمی از این اختلال را از خود بروز می دهند که به عنوان مثال، می توان به مواردی چون: عدم پایبندی به تعهدات شغلی و خانوادگی اشاره کرد؛ مثلا در بزرگسالی مرتب شغل عوض می کنند و یا حتی امکان دارد بیشتر از افراد عادی در معرض تصادفات رانندگی قرار گیرند و رفتارهای پر خطری از خود نشان دهند.

روشهای درمان اختلال ADHD به شرح زیر است:
۱. والدین همراه کودک باشند و به رفتار درمانی کودکان کمک کنند.
۲. مراجعه به مشاور، روانشناس و پزشک
۳. نوروفیدبک:  نوعی درمان مکمل و همچنین نوعی ابزار جدید و نوین برای بهبود اختلالات روان‍پزشکی است. در نتیجه از نوروفیدبک برای اندازه گیری و ارزیابی فعالیت های عصبی مربوط به مغز استفاده خواهد شد. بازخورد نوروفیدبک به طور معمول از طریق صدا و یا تصویر در اختیار فرد قرار گرفته و از این جهت فرد متوجه تغییرات مثبت و مناسبی که در امواج مغزی خود ایجاد کرده است یا خیر، خواهد شد.
۴. استفاده از دارو: ترکیب دارو و درمان که به بچه ها آموزش داده می شود تا مدیریت زمان و کارها را بدست بگیرند و بخش توجه و تمرکز مغز را تحریک کند.

می توان اشاره داشت که شیطنت با بیش فعالی متفاوت است و اگر بچه ها با رفتارشان توسط دیگران تحقیر و یا تحت فشار قرار بگیرند و حتی گاهی محبوبیت خود را از دست دهند؛ صرفا قرار نیست که این بچه ها به اختلال ADHD مبتلا باشند.