منشا حیات آدمی
یا ایها الناس اتقوا ربکم الذی خلقکم من نفس واحده و خلق منها زوجها و بث منهما رجالا کثیرا و نساء و اتقوا الله الذی تسائلون به و الارحام ان الله کان علیکم رقیبا - النساء : 1
***
[سید محمود طالقانی]
آخرین آیه از سوره آل عمران- پس از صبر- رابطوا و اتقوا الله ... بود، آغاز این سوره نیز فرمان تقوای خاص و مشعر به آگاهی است و تبیین ربوبیت طبیعی رابطه است که احکام تشریعی بر همین پایه و رابطه میباشد: از احکام ازدواج و مواریث تا دیگر احکام اجتماعی وسیع تر.
ظاهر نفس در این آیه، همان منشا حیات است. زیرا اگر نظر به شخص باشد- آدم ابوالبشر یا هر انسان معهود و منظوری- باید «من النفس» گفته شود و صفت مونث واحده و ضمیرهای منها زوجها، متناسب نیست. چون آنجا که منظور شخص است صفت و ضمیر مذکر آورده میشود مثل «جاءنی النفس الواحد، عندی خمسه عشر نفسا» و نیز چون، الناس، عام و شامل همه است- گر چه خطاب متوجه به موجودین میباشد- آدم، هم مشمول آن است و او هم از نفس واحده آفریده شده است. (1)
***
[یزدانپناه عسکری]
نفس در آیه منشا چگونگی انسان بودن است. آدمی اثر وجود نفس واحده است.
__
1- طالقانی، محمود، پرتوی از قرآن، جلد 6، شرکت سهامی انتشار - ایران - تهران، چاپ: 4، 1362 ه.ش. ص 16