مدیریت و رهبری آموزشی اثربخش

مدیریت و رهبری آموزشی را می توان نقطه عطفی در سیر توسعه وتحول نظام آموزشی دانست و با ورود به قرن بیستم اهمیت آن برای نظام­های آموزشی بیش از پیش نمایان شده است. همچنین تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر آرمان های بلند نظام اسلامی باید معطوف به چشم اندازی باشد که در افق روشن 1404، ترسیم گر ایرانی توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویتی اسلامی انقلابی، الهام بخش جهان اسلام همراه با تعاملی سازنده و موثر در عرصه روابط بین المللی باشد. هرچند در سه دهه گذشته تلاش های وافر و قابل تقدیری از سوی مسئولان و دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت برای بهبود و اصلاح نظام آموزشی کشور به عمل آمده که خوشبختانه نتایج مثبت و مفیدی نیز بر جای گذاشته است؛ لیکن هنوز آموزش و پرورش با چالش های جدی روبه رو است و برونداد آن در طراز جمهوری اسلامی ایران و پاسخگوی تحولات محیطی و نیازهای جامعه نمی باشد. از این رو، تاکیدات حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی مبنی بر ضرورت تحول بنیادین در آموزش و پرورش با تکیه بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی ایرانی و تدوین الگویی اسلامی ایرانی برای تحول و پرهیز از الگوهای وارداتی، کهنه و تقلیدی محض، چراغ راه برون رفت از چالش های نظام آموزشی کشور می باشد. بنابراین زمینه سازی برای دستیابی به استانداردهای آموزشی و مدیریتی در مدارس، زمینه سازی به منظور ارتقای کیفیت آموزشی و پرورشی مدارس، حرکت به سوی نهادینه ­سازی نگاه تعالی بخش در فرآیندهای مدیریتی، ایجاد وفاق سازمانی از طریق توسعه فرهنگ کار گروهی در مدرسه، ترویج و تقویت سیستم خود ارزیابی در راستای بهبود و تعالی عملکرد مدیریت و رهبری در مدرسه، افزایش انگیزه مدیران و دیگر کارکنان برای بهبود عملکرد و توسعه و تقویت مشارکت کارکنان، دانش آموزان و اولیاء در امر راهبردی و مدیریت مدرسه را از اهداف کیفی برنامه ­های تحول بنیادین می باشد. بنابراین امروزه اهمیت مدیریت و رهبری موثر در سازمان­های آموزشی به صورت روزافزون مورد توجه قرار گرفته است. به گونه ای که اگر بنا باشد مدارس به عنوان رده­ی عملیاتی و تجلی­گاه فرهنگ و تربیت برای تحقق اهداف نظام آموزش و پرورش، محیط یادگیری مناسبی برای یادگیرندگان فراهم آورد، بایستی توجه را بیش از بیش بر نقش افراد در مدارس معطوف نماید. از سوی دیگر بهبود مدارس با فعالیت های مربوط به تغییر در ارتباط است و در خیل نقش­آفرینی­هایی که یک مدیر و رهبر آموزشی می تواند در مدرسه ایفا نماید در جهش رو به رشدی توجهات بین المللی به توسعه رهبران آموزشی به عنوان مولفه­ای مهم در بهبود مدارس معطوف گردیده است. چرا که بستر رهبری ارزش­های تثبیت شده فردی و حرفه­ای بوده و نقش عمده رهبر، وحدت بخشی افراد حول ارزش­های محوری سازمان و اجتماع است. از این رو در این مطالعه با تاملی برمفهوم پردازی دو مقوله مدیریت و رهبری آموزشی به تبیین تمایزات بین این دو و ضرورت حرکت به سوی رهبری آموزشی به صورت تلویحی اشاره گردیده است. بی شک هنرنمایی مدیران در ایفای نقش رهبری آموزشی منجر به مدارسی اثربخش و ایجاد فرصت هایی بهتر برای آموختن و آموزاندن می­گردد. از این رو رهبری به عنوان مولفه اصلی عمل مدیریت در مدارس بهتر است توسط سیاستگذاران و کارگزاران نظام آموزشی مورد توجه قرار گیرد. همچنین این برنامه که مدیران می­توانند بهتر از آنی باشند که هستند زمانی در آموزش و پرورش تحقق می یابد که در سیاست­گذاری­های آموزشی و برنامه های توسعه حرفه­ ای مدیران و رهبران آموزشی، بستر پرداختن به این مهم در بوته عمل مطرح و مورد بازبینی و بازاندیشی قرار گیرد. از این­رو می توان با نگاهی نو و پژوهشگرانه به رهبری و مدیریت آموزشی اثربخش در نظام تعلیم وتربیت که رکن اساسی برای تغییر و تحول بنیادین در نظام آموزشی است پرداخت و با توجه به این موضوع مهم زمینه رشد وتعالی نظام آموزشی را فراهم ساخت.